Alles over HDMI 2.1 en gaming: waar moet je op letten voor supersnelle beelden?

Beeld & Geluid

24 januari 2021

We begrijpen dat je staat te trappelen van ongeduld. Maar sinds de introductie van HDMI 2.1 is het belangrijk om aandachtig na te gaan of je televisie over de juiste HDMI-functies beschikt. Heel wat van die functies zijn immers optioneel. Tv-fabrikanten mogen kiezen welke eigenschappen ze ondersteunen en welke niet. De eenvoudige vermelding 'HDMI 2.1' volstaat dus niet om je beslissing te maken. “Aha”, zeg je, “ik zie wel een van de vereiste HDMI 2.1-functies staan, dus het is oké?” Neen, dat is geen garantie dat de andere functies ook beschikbaar zijn. Je moet dus iets dieper in de specificaties duiken.

HDMI-functies hebben allemaal een eigen afkorting. Allemaal goed en wel, maar op welke functies moet je nu precies letten? En wat betekenen al die afkortingen eigenlijk? Ga je op zoek naar een nieuwe televisie, specifiek voor gaming, zoek dan zeker een model met de volgende vermeldingen. Je vindt ze bij de aansluitingen of soms ook onder de hoofding ‘gaming’:

4K120: spelen in 4K-resolutie aan 120 beelden per seconde.
VRR (Variable Refresh Rate): garandeert de meest vloeiende beelden
ALLM (Auto Low Latency Mode): om automatisch naar de gamemodus te schakelen.

Laten we met de belangrijkste eigenschap eerst beginnen. De nieuwe gameconsoles kunnen veel meer dan 60 frames per seconde (fps, of beelden per seconde) leveren. De krachtige grafische processors leveren tot maximaal 120 fps in 4K. Dat is een enorme stap vooruit, want meer beelden per seconde zorgt voor een veel vloeiendere spelervaring. Bovendien blijft het beeld tijdens de snelste actiescènes ook veel duidelijker, en details gaan niet meer verloren in een lichte waas, maar blijven haarscherp in beeld. Dat is vooral belangrijk voor racegames, shooters en alle andere games waar de actie razendsnel is. Pc-gamers weten dit al langer. Zij gebruiken al jaren monitoren met refreshrates van 144 Hz of meer. En nu kunnen ook meer en meer televisies dat, op voorwaarde dat ze beschikken over een HDMI 2.1-aansluiting met de vermelding '4K120'.

'HFR' staat voor 'High Frame Rate' en is een informele term die verwijst naar 4K-framerates van meer dan 60 beelden per seconde. Dat lijkt net wat we zoeken, maar het is geen officiële HDMI 2.1-functie. Zoek dus liever naar de expliciete vermelding '4K120'.

'VRR' staat voor 'Variable Refresh Rate'. Wat is dat precies? Een gameconsole creëert de beelden niet aan een vast tempo, maar berekent die in real-time. Is de scène erg complex, bijvoorbeeld omdat er veel vijanden en special effects te zien zijn, dan duurt het uitrekenen iets langer. Het gevolg: de framerate (het aantal beelden per seconde) varieert. Een standaardtelevisie werkt echter met een vaste framerate, bijvoorbeeld 50 beelden per seconde. Die combinatie van een scherm met vaste framerate en een bron met variabele framerate kan leiden tot stotterend beeld of horizontale 'scheuren'.

Input-lag is de tijd die de tv nodig heeft om het beeldsignaal effectief op het scherm te tonen. Om niet uit de bocht te vliegen of niet consistent te laat de trekker over te halen, is een lage input-lag van belang. Tv’s bieden daarom een beeldmodus die de laagst mogelijke input-lag garandeert, de zogenaamde 'Game Mode'. ALLM (Automatic Low Latency Mode) zorgt er enkel voor dat je tv automatisch overschakelt naar de 'Game' beeldmodus, zodra je begint te spelen. Erg handig, dat wel, maar moest je tv er niet over beschikken, dan schakel je gewoon met de afstandsbediening naar de Game-modus.

Gebruik je een AV-receiver voor een echte surroundopstelling? Indien je de gameconsole aansluit op de AV-receiver, dan moet die ook al deze HDMI 2.1-eigenschappen ondersteunen (4K120, ALLM, VRR). Vergeet ook niet dat zowel de HDMI-kabel tussen de gameconsole en de AV-receiver als die tussen de AV-receiver en de tv van het type HDMI Ultra High Speed moeten zijn. Ondersteunt je AV-receiver die HDMI-eigenschappen niet? Sluit je gameconsole dan aan op de tv en voer het geluid van je tv via ARC of eARC naar de AV-receiver.