Zo bereken je de ideale schermgrootte voor een tv

De schermafmeting van een televisie geven we aan met behulp van de schermdiagonaal. Die wordt vaak uitgedrukt in ‘inch’. Een inch (in het Nederlands een ‘duim’) is gelijk aan 2,54 centimeter. Vermenigvuldig dus de inchmaat met 2,54 voor een maat in cm. De opgegeven schermdiagonaal houdt enkel rekening met het beeldscherm, niet met het kader. Die zijn tegenwoordig superdun, maar als je toch de precieze afmetingen van een bepaald model zoekt, bijvoorbeeld om na te gaan of het wel op je tv-meubel past, kijk dan in de specificaties op de website.

De beeldverhouding is de verhouding tussen de breedte en de hoogte van het scherm. Voor een moderne televisie mag je ervan uit gaan dat die allemaal een beeldverhouding van 16:9 (breedbeeld) hebben. Tv's in andere formaten, zoals het oudere 4:3 of het bredere 21:9 (speciaal voor filmfans) zijn verdwenen, al vind je die extra brede schermen wel nog terug bij computermonitoren.

Er zijn geen harde standaarden voor de ideale tv-maat. Maar er zijn wel richtlijnen voor de beste filmervaring. Die worden uitgedrukt als een hoek omdat je zo geen rekening moet houden met de kijkafstand. De hoek in kwestie is het gedeelte van je blikveld dat gevuld wordt door het beeldscherm. De SMPTE (Society for Motion Picture and Television Engineers) adviseert een blikveld van 30 graden en THX adviseert 40 graden. Die rekenen we om naar een handige tabel:

Prutsen met een gradenboog om je nieuwe tv te kiezen, dat is te veel gedoe. Daarom herrekenden we de richtlijnen naar deze eenvoudige regel om je schermformaat te bepalen op basis van je kijkafstand. Meet eerst de kijkafstand (in cm), dat is de afstand tussen het televisiescherm en je ogen als je zit op de zitplaats die het beste beeld geeft (recht voor de televisie). Deel de kijkafstand door twee. Het resultaat is de schermdiagonaal (in cm) van de ideale tv. Wil je een kleiner model, deel dan door tweeënhalf. Wil je een groter model, deel dan door anderhalf. Alles wat tussen die twee uitersten ligt, is een goede keuze.

Bij je keuze hou je ook best rekening met wat je kijkt en welke ervaring je zoekt. De grootte van het tv-scherm heeft immers impact op de beleving. Grotere schermen vullen een groter deel van je blikveld en zorgen zo voor een meer meeslepende, actievere kijkervaring - ideaal voor films en series, en sport- en concertuitzendingen. Een kleiner scherm maakt de kijkervaring dan weer wat meer ontspannen en is beter geschikt voor nieuws, duiding, praatprogramma’s, quizzen en soaps.

Je wordt niet blind van te staren naar een klein (of groot) scherm, maar het kan wel ongemakkelijk worden als je extreme keuzes maakt. Wie te klein kiest, kan het moeilijk hebben om de ondertitels te lezen. Op een te klein tv-scherm ontgaan ook heel wat leuke details je. Films zoals 'Ready Player One' zitten boordevol kleine, subtiele verwijzingen naar oude videogames, maar dan moet je ze wel kunnen zien natuurlijk. Strikt genomen kun je nog iets groter gaan dan onze aanbeveling, maar dan kies je echt wel voor een bioscoopgevoel. Overdrijf niet door een veel te groot model te kiezen. Heel de tijd links en rechts moet kijken om het volledige beeld te zien is oké als je aan een tennisveld staat, maar voor je tv is het gewoon vermoeiend.

Heb je het even uitgemeten en is je nieuwe ideale tv een pak groter dan je oude, dan wil je misschien weten hoe dat presenteert in je interieur. Zoek een groot stuk karton. Kijk op de website de maten na van het model dat je op het oog hebt, en snij je karton op die maat. Je kunt het dan op de plaats zetten (of aan de muur hangen) waar de nieuwe tv moet komen. Zo kun je je toch een idee vormen van hoe de nieuwe televisie eruit zal zien in je woonkamer.

Een goede opstelling garandeert het beste kijkgenot. Daarom geven we je volgende tips nog mee:

• Zet de tv op de juiste hoogte. Van op de belangrijkste zitplaats moet het midden van het scherm ongeveer overeenkomen met de ooghoogte (wanneer je zit). Vermijd vooral de televisie te hoog te hangen. Wie steevast naar omhoog moet kijken, riskeert een pijnlijke nek.
• Vermijd reflecties in het scherm. Als de tv recht tegenover een groot raam staat, zorg dan voor gordijnen om het invallende licht te beperken.
• Stop je televisie niet in een kast. Dat is een ramp voor het geluid en het staat verschrikkelijk ouderwets. Een moderne televisie is erg sierlijk en slank, en mag gezien worden.
• Wandmontage met een tv-beugel doet het beeld prachtig uitkomen en is tegenwoordig gemakkelijker dan je denkt.