Review: Elbow – Giants of All Sizes

Ze hebben zeven albums op hun palmares die stuk voor stuk bejubeld werden en met deze achtste zetten ze die eigenzinnige succesreeks moeiteloos voort. Elbow stapte nooit de mainstream in, terwijl die mainstream herhaaldelijk bereid was om hen meer dan halverwege tegemoet te komen. Koppig, brutaal eerlijk, sfeervol, ongemakkelijk, bloedmooi, fragiel en machtig. Een band die de muziek laat spreken en zijn vak beheerst als geen ander. Dat is Elbow!

‘Giants of All Sizes’, het zevende studioalbum van deze alternatieve rockband en de opvolger voor ‘Little Fictions’ uit 2017, werd voorafgegaan door de single ‘Dexter & Sinister’. Dat is meteen ook de openingstrack van het album en kan tellen qua toonzetter. Een drukkende, onheilspellende sfeer, laag op laag van stotterende gitaren met uitbarstingen van orkestrale noise in de eerste helft van de song, ruimen uiteindelijk plaats voor een humeurige groove. Een nummer dat hoorbaar geïmproviseerd en organisch groeide uit een live sessie waarin de band het nummer alle ademruimte gaf om zijn eigen pad te vinden.

Frontman Guy Garvey beseft maar al te goed dat die single door zijn grillige structuur en vooral die duurtijd van zeven minuten niet echt radiovriendelijk is, maar hij zegt zelf dat het zo lang is omdat het zo lang moest zijn. Hij voegde eraan toe dat deze song “het eerste was dat je op het album hoort en we er echt trots op zijn, dus daarom brachten we het vooraf al uit”. Typisch Elbow. De band heeft zijn eigen onmiskenbare sound, maar tekstueel doen Garvey en co niet aan nostalgie. Zo draait die openingstrack tekstueel om de gevoelens die de Brexit bij de frontman losweken, over het verlies van vrienden en familie, en het algemene sentiment van ontevredenheid in deze moeilijke tijden.

Tegelijkertijd noemt Garvey het hele album “een boze, oude klaagzang die redding vindt in die familie, vrienden, mijn band en een nieuw leven”. De perstekst heeft het over: “Een plaat die qua tekst momenten van groot persoonlijk verlies incasseert en de spoken van onrechtvaardigheid en verdeeldheid - niet enkel die in het Verenigd Koninkrijk, maar wereldwijd - zonder handschoenen bij de strot grijpt. Het is een album dat enkel in deze tijd gemaakt had kunnen worden.”

Met zo’n troosteloze materie, ook al is er die belofte van redding, is ‘Giants of All Sizes’ op een of andere manier toch een van de meest ontspannen Elbow-albums in lange tijd geworden. Dat is volgens de bandleden zelf voor een stuk te danken aan het feit dat ze deze keer allemaal afzonderlijk aan hun eigen demo’s werkten. Dat maakt dat de scherpe randjes niet verloren gingen in het zoeken naar een compromis.

Daarnaast ontstonden ook heel wat songs door gewoon live samen te spelen in de studio en daarbij te experimenteren met het analoge instrumentarium van de Duitse Clouds Hill Studio. Een setting die volgens Garvey absoluut een impact had. “Al wat we wilden doen, was spelen met al die wondermooie vintageapparatuur. Dat maakte dat we onze rockorigine een beetje terugvonden. Ach, meer dan een beetje, de helft van het album rockt!”

Het resultaat is een schril dynamisch album, “sonisch onbeschaamd” om het met de woorden van Garvey te zeggen. Getuige daarvan is het laatste nummer ‘Weightless’, met zijn frêle melodieën en ontroerende harmonieën. Een sound waar de echo’s van hun eerdere werk overduidelijk in doorklinken, terwijl het in dezelfde beweging nieuw terrein verkent. Zo is de track ‘White Noise White Heat’ machinale metal-soul aangedreven door een stem die pure razernij zweet. ‘Doldrums’ mixt volgens zij die het kunnen weten John Carpenter met The Plastic Ono Band tot een briljant verontrustende cocktail. ‘On Deronda Road’ hangt dan weer strakke bassbeats en elektronische storingen aan de trekhaak van een spontaan koor. Onze favoriet van het moment, ‘Empires’, injecteert de vertrouwde overgave aan het donkere via een verraderlijke melodie. Voor ‘The Delayed 3:15’ citeren we een muziekkenner omdat we het zelf niet beter kunnen uitdrukken: “Een huwelijk van mariachigitaren en jazzdynamieken, Ennio Morricone via Buddy Rich.” Maak ervan wat je wilt. ‘My Trouble’ is dan weer een duidelijk liefdeskind van die opnames in Hamburg. Een analoge shuffle op het ritme van een oude klok met een melodie die gaandeweg uitgroeit tot die typische fragiele powermonumenten die Elbow tot een band maken die zich met geen ander laat vergelijken.

Elbows zevende en vorige studioalbum is amper twee jaar jong, maar er is toch heel wat veranderd. In de wereld en voor de band. Zo ging frontman en songsmid Guy Garvey doceren aan de Manchester Metropolitan University. Dat werken met jonge songwriters beviel hem opperbest en had ook invloed op het nieuwe album. “Ik heb nog nooit een conversatie gehad met een andere schrijver die niet op de een of andere manier mijn eigen werk verrijkte.”

Over hoe de band zelf veranderde zei Guy Garvey: “We hebben de leeftijd dat er dingen in je leven gebeuren die veel mensen in hun veertiger jaren doormaken. Terwijl we dit album schreven, hebben we familieleden en vrienden verloren.” Tegelijkertijd drukt hij erop dat het ook “vol met allerlei positieve elementen zit. Vol vreugde en energie.”. En in tegenstelling tot wat je zou verwachten vind je dat positieve en energieke niet enkel terug in de nummers waarin Elbow die nieuwe horizonten verkent of de rockroots uit de prille begindagen reïncarneert.

Guy Garvey en co hebben altijd al een speciale band met België gehad. Met als hoogtepunt dat optreden op Rock Werchter 2011 waar hun live versie van ‘Lippy Kids’ voor een zodanig magisch moment creëerde dat de band die versie hier achteraf op single uitbracht.