Wat de film ‘Ready Player One’ zo fantastisch maakt

Amper een goede dertig jaar geleden leek het haast ondenkbaar dat je op een computer kon inloggen, je eigen - al dan niet met de realiteit overeenstemmende - profiel kon creëren, om daar vervolgens mee in real-time mensen van over de hele wereld te ontmoeten. Maar wat als je over nog eens dertig jaar je eigen - al dan niet met de realiteit overeenstemmende - avatar kon worden, om zo met anderen je leven grotendeels virtueel te leiden, in een oneindig uitgestrekte virtuele wereld? Denk aan alle mogelijkheden … en de gevaren.

Dat is precies waar Ernest Clines bestseller ‘Ready Player One’ om draait. Een boek waar noch de regisseur, noch de persoon Steven Spielberg niet omheen kon. Hij roemde destijds al de verbeeldingskracht van Cline en de intrigerende insteek van een avontuur dat zich tegelijkertijd in twee totaal verschillende werelden afspeelt. Spielberg noemde Cline een visionair die een allesbehalve ongeloofwaardig toekomstbeeld schetste. Cline zelf beweert dan weer dat hij ‘Ready Player One’ nooit had kunnen schrijven als hij niet was opgegroeid met Spielbergs films. Het verhaal, noch de manier waarop hij het vertelt, had hetzelfde geweest. Een droomhuwelijk dus.

‘Ready Player One’ voert de lezer en nu dus ook de kijker naar 2045. Een toekomst waarin de echte wereld een harde, uitzichtloze plek is geworden. De enige tijd dat de jonge Wade Watts zich echt in zijn element voelt, is wanneer hij die realiteit ontsnapt door in te loggen in de OASIS. Dat is een totaal onderdompelend virtueel universum, waar nagenoeg de voltallige mensheid zijn dagen doorbrengt. In die OASIS kun je overal heen, doen wat je wilt en zijn wie - of wat - je wilt. De enige grenzen zijn die van je eigen verbeelding.

De OASIS is een creatie van de briljante en excentrieke James Halliday. Een man die bij zijn overlijden zijn hele fortuin en de controle over de OASIS beloofde aan wie als eerste drie uitdagingen in zijn virtuele wereld tot een goed einde brengt. Wanneer Wade er na jaren in slaagt om als eerste de eerste uitdaging te volbrengen, komen hij en zijn vrienden terecht in een draaikolk van virtuele ontdekkingen en reële gevaren. Kunnen ze de OASIS, en bij uitbreiding de mensheid, voor een nog donkerder toekomst behoeden?

Toen hij nog leefde, gaf Halliday de wereld een ontsnapping uit de realiteit. Met zijn dood gaf hij hen een hoop om naar toe te leven: een game in een game, met zijn immense nalatenschap en de toekomst van de OASIS als prijs. Een prijs waar aanvankelijk iedereen naar op zoek gaat, maar in tegenstelling tot die Wade Watts en een slinkende minderheid deelnemers, heeft de meerderheid van de OASIS-gebruikers het na jaren vruchteloos zoeken, opgegeven. En precies omdat de OASIS een greep op de wereldbevolking heeft, zijn er natuurlijk andere, meer sinistere partijen die letterlijk over lijken gaan om deze wedstrijd te winnen.

Het resultaat is een avontuur dat zich dus in zowel de echte als de virtuele wereld afspeelt, met een dynamisch evenwicht tussen de schermtijd voor de acteurs van vlees en bloed, en hun digitale avatars. Voor een grimmig toekomstbeeld van een wereld die niet langer geïnteresseerd is in zijn eigen verval en de weergaloos spectaculaire scènes in het door computers gegenereerde OASIS.

Het is nooit makkelijk om een boek te verfilmen dat miljoenen lezers in hun hart dragen. Iedereen vult het geschreven woord met zijn eigen individuele fantasie in. Wat voor de ene een leuk detail is, blijkt voor de andere een cruciaal element en omgekeerd. Dat die persoonlijke interpretatie overeenkomt met die van de regisseur, is dus quasi onmogelijk. Spielberg kon niet anders dan zo trouw mogelijk aan Clines originele werk blijven, maar weet dat je in een zogenaamde filmadaptatie niet om die ‘adaptatie’ heen kan. Daarom betrok hij de schrijver zelf in het omwerken van het scenario. Cline liet zijn fans tijdens dat werk herhaaldelijk weten dat hoewel er een en ander omgegooid zou worden, ze zich niet ongerust hoefden te maken. Hijzelf sliep naar eigen zeggen op beide oren sinds hij vernam dat Spielberg getekend had.

Grappig is dat een van die dingen die omgegooid werden rechtstreeks op de regisseur zelf terugsloegen. “Het boek telt heel wat verwijzingen naar de films die ik regisseerde of produceerde in de jaren ’80. Maar ik wou niet dat deze film een soort spiegel zou ophouden van mezelf in die tijd. We lieten er een paar verwijzingen in, maar voegden er meer toe van andere filmmakers, muzikanten, modeontwerpers en andere artiesten uit die periode.”

Dat wil niet zeggen dat ‘Ready Player One’ vooral op een ietwat volwassener publiek mikt dat de eighties bewust meemaakte. Net zoals het boek aansloeg bij veel jongere generaties, doet de film dat ook. Het is ook een feit dat vandaag de dag nagenoeg iedereen een soort virtuele aanwezigheid in de digitale wereld heeft. Vaak zelfs meer dan eentje. De ene gebruiken we om te gamen, de andere op sociale media. En net zoals in die film stemt de manier waarop we ons in die digitale wereld voorstellen op bepaalde punten niet helemaal overeen met wie we echt zijn. Terwijl het op een andere manier ook weer iets over onszelf vertelt. Bovendien is Virtual Reality na een paar valse starts in de voorbije decennia nu gewoonweg een feit.

‘Ready Player One’ is 200% Spielberg zoals we hem kennen van zijn regisseer- en/of producerwerk voor ‘E.T’., de Indiana Jones-films, ‘Empire of the Sun’, ‘The Goonies’ en ‘Back to the Future’. Dat betekent epische en visueel verbluffende spektakelscènes, vakkundig gemixt met zowel relevante als tijdloze thema’s. ‘Ready Player One’ laat zich ook bekijken als een zogenaamd coming of age-verhaal. Het viert vriendschap, die ongemakkelijke eerste kennismaking met liefde en vooral het aanvaarden van anderen en van jezelf. Een sciencefictionepos met een hart. Meer Spielberg wordt het niet.

Nog voor Ernest Clines ‘Ready Player One’ officieel in publicatie ging, vochten Paramount Studio’s, 20th Century Fox en Warner Bros al om de filmrechten. Cline had twee voorwaarden voor Warner, dat het uiteindelijk zou halen: hij zou een eerste scriptvoorstel mogen doen en hij wou Steven Spielberg als regisseur. Niet slecht voor iemand wiens debuut nog niet eens bij de drukker lag.