Wat is Fortnite, waarom is het zo groot en hoe lang duurt dat nog?

Of liever: er is ‘Fortnite Save the World’ en er is ‘Fortnite Battle Royale’. Twee luiken van dezelfde game, die los van elkaar gespeeld worden en steeds verder uit elkaar groeien. Die ‘Fortnite Save the World’ was er eerst. Een survival game waarin tot vier spelers samen werken om te overleven in een vijandige wereld. Ze kunnen daarbij grondstoffen ontginnen en structuren bouwen, om zichzelf te beschermen tegen zombie-achtige vijanden en de al even meedogenloze elementen. Eind juli 2017 zette ontwikkelaar die game in early access. Kwestie van spelersfeedback te verzamelen over de bijna afgewerkte game.

Rond die tijd waren die ontwikkelaars getuige van het blikseminslag-succes van ‘PlayerUnknown’s Battlegrounds’. Een game dat het battle royale-genre op de kaart zette. Een genre dat een heleboel spelers op een uitgestrekt slagveld samen zet, die elkaar solo of in klein teamverband uitschakelen tot er nog maar één overblijft. In amper twee maanden hadden de makers van ‘Fortnite’ zo’n battle royale spelmodus klaar en gooiden het gratis te grabbel. In amper twee weken tijd hadden al 10 miljoen spelers het gedownload. Vandaag staat de teller ergens rond de 125 miljoen. Hoewel het ‘Save the World’-luik nog steeds gespeeld en ondersteund wordt, heeft vandaag nagenoeg iedereen die ‘Fortnite’ zegt, het over die ‘Fortnite Battle Royale’.

Een sessie Fortnite gaat als volgt. Tot 100 spelers worden op een uitgestrekte speelmap gedropt. Ze spelen solo of hebben zich vooraf georganiseerd in duo’s, trio’s of vierkoppige teams. Eenmaal op de grond komt het erop aan om wapens, munitie en andere items te vinden die hen meer slagkracht geven in de onvermijdelijke confrontaties met anderen. Spelers die dat willen kunnen ook met enkele handelingen structuren zoals muren en torens bouwen om zich te beschermen of positioneel voordeel op hun rivalen te creëren. Naarmate de match vordert krimpt het speelveld zodat het gestaag uitgedunde deelnemersrooster naar elkaar toegedreven wordt. Wie wordt uitgeschakeld, ligt er definitief uit. De speler of het team dat als allerlaatste overblijft, wint.

Fortnite is volgens de Europese wetgever geschikt voor spelers vanaf 12 jaar. Het kiest voor een heel toegankelijke tekenfilmlook en bloedeloze aanpak. Dat maakt dat ouders er minder vaak graten in zien wanneer jongere spelers (goed voor een groot deel van het Fortnite-publiek) ermee aan de slag gaan. Iets waar de vaak meer realistisch uitgewerkte concurrenten moeilijker mee wegkomen. Het blijft een game waarin je andere spelers overhoop schiet, maar zowel de aankleding als het geweld oogt eerder cartoonesk. Als ouders zich ergens zorgen over hoeven te maken, dan is dat eerder de tijd die hun kroost in deze game doorbrengt. Want Fortnite bewijst zich net zo verslavend als die Pac Man, Tetris of Angry Birds.

Ook niet onbelangrijk voor het succes van Fortnite is dat de game gratis is. Dat wil zeggen: je kan de game gratis downloaden en spelen. Wel kan je met microtransacties, dat zijn kleine in-game aankopen, cosmetische spulletjes kopen. Meestal gaat het om items, looks, gebaren, dansjes, outfits  en andere dingen waarmee de speler zijn spelpersonage, parachute of wapens een (meer) uniek uiterlijk kan geven. Het gaat nooit om items die hem een voordeel geven tegenover spelers die geen geld uitgeven. Met meer dan 125 miljoen spelers volstaat zelfs een bescheiden percentage dat zo af en toe iets koopt om maandelijks vele honderden miljoenen dollars op te brengen.

Het is perfect mogelijk dat je de laatste maanden stervoetballers, boys bands of andere beroemdheden plots een vreemd overwinningsdansje hebt zien doen. Een dansje dat elke Fortnite speler onmiddellijk herkent omdat het uit die game komt. Dat doorsijpelen van elementen uit een of ander specifiek medium naar de mainstream, is meestal de bevestiging dat we met een popcultuurfenomeen te maken hebben. Fortnite telt naast die dansjes op dat terrein nog een paar andere kanshebbers, met voorop de regenboogkleurige lama-piñata’s.

Fortnite was oorspronkelijk een pc-game, het meest courante videogameplatform voor nieuwe en experimentele titels. Een platform waarop games tegenwoordig vaker wel dan niet zonder transport- of verpakkingskosten digitaal aangekocht en ‘bezorgd’ (gedownload) worden.  De immense populariteit én de vraag van spelers die thuis geen game-pc maar wel een videogameconsole hadden, maakte dat er vrij snel Fortnite versies voor PlayStation 4, Xbox One en Nintendo Switch ontwikkeld werden. Er zijn intussen ook versies voor Mac en mobiel versies.

Crossplatform gaming is het samenspelen met andere spelers, ook al spelen die op een ander platform. Hoewel er al jaren over gepraat wordt, blijft dat vooralsnog eerder een uitzondering. Fortnite is goed op weg om die doorbraak te forceren. Speel jij de game op pc en je vriend op Xbox One, Nintendo Switch of PS4, dan kan je perfect samenspelen. Niet alle combinaties zijn mogelijk, vooral de PS4 durft al eens dwars te liggen, maar wat Fortnite op het crossplatformfront presteert of forceert, is ongezien en een voorbeeld voor de sector.

Zowel het succes als de snelheid waarmee Fornite scoorde is indrukwekkend. Hoe lang kan dat aanhouden?  Vandaag heeft Fortnite nog steeds een gigantische voorsprong op zijn concurrenten en de makers hopen dat nog even zo te houden. Dat doen ze met behulp van uitbreidingen, nieuwigheden en volgend jaar wagen ze zich met hun game in de e-sports arena. De grote uitdaging is om de beleving boeiend en de verveling op afstand te houden. En hoe meer mensen spelen, hoe groter de kans dat andere spelers instappen of blijven.

Maar tegelijk groeit het aantal concurrenten dat heil en inkomsten ziet in het battle royale genre.  Daarnaast kijken de vooral jonge gamers altijd al met een oog uit naar the next big thing of naar de overstap naar een meer ‘volwassen’ alternatief. Zoals het nog steeds springlevende ‘PlayerUnknown’s Battlegrounds’, de recent verschenen battle royale in de laatste ‘Call of Duty: Black Ops IIII’ of wat ‘Battlefield V’ in november aan dat genre belooft te brengen.  Maar die alternatieven zijn niet gratis, worden voor een groot stuk op consoles gespeeld en bieden geen crossplatform--gameplay. Zeker in minder koopkrachtige regio’s waar de Fortnite vlot draait op vrij bescheiden pc’s, zal de koploper nog wel even voorop blijven en vanuit die hoek weinig te vrezen hebben.