Fit, gezond en comfortabel leven: high tech to the rescue!

Gezond leven voelt soms als een enorme uitdaging. Gelukkig is er wel steeds meer technologie om je te helpen beter te leven. Een beetje hulp kan iedereen gebruiken - en sommige apparaten zijn inmiddels zo goed dat ze een probleem kunnen detecteren waarvan je zelf geen besef hebt. Een hartritmestoornis bijvoorbeeld, ontdek je meestal enkel omdat je een acuut probleem voelt of tijdens een gericht medisch onderzoek. Bepaalde nieuwe smartwatches kunnen je echter eerder inlichten over een potentieel hartprobleem. En dat is een enorme doorbraak, want net zoals veel andere gezondheidskwesties pak je dit best zo vroeg mogelijk aan.

In de Star Trek-reeks moest een dokter gewoon een kastje over je lichaam zwaaien om exact te weten of iemand gezond was of niet. Zo’n tricorder is er (nog) niet, al zijn er wel start-ups druk mee bezig. Nog even geduld, dus. Er is wel al veel mogelijk, met dank aan de smartphone die steeds krachtiger wordt en sensors die kleiner en goedkoper worden. Doe er nog een stevige scheut AI en cloud-computing bovenop om al die data te analyseren, en je stevent af op een virtuele dokter die je altijd bijstaat. Een echte geneesheer vervangen is niet de bedoeling. De vele apparaten die er wel zijn, kunnen zeker een enorme hulp betekenen.

De medische wereld twijfelt er niet aan: bewegen is de sleutel tot een gezond leven. Iedereen is daar mee akkoord, maar in de praktijk is het vaak lastig om er aan te denken. De werkdag is zo druk dat je vergeet om regelmatig uit je stoel te komen, tijdens je vrije tijd zijn er zoveel klusjes dat een keer lopen in het park er niet van komt. Hoe dat real-life probleem aanpakken? Het is een uitdaging die de makers van activitytrackers en sporthorloges omhelsd hebben, soms met kleine, maar effectieve maatregelen. Heel wat horloges weten door bewegingssensors dat je al een tijdje in je bureaustoel zit. Na het verstrijken van een uur krijg je een aanmoediging om toch eens recht te staan en te bewegen. Geavanceerdere modellen werken samen met fitnessapps om je een volledig trainingsschema voor te leggen. Het is aan jou hoe ver je wilt gaan, maar zelfs kleine veranderingen hebben al een positief effect.

Gezond leven kan niet zonder een goede nachtrust. Maar wat betekent dat? Eerst en vooral dat je voldoende slaapt. Al hangt dat weer af van je leeftijd en gewoon wie je bent. Jonge kinderen hebben sowieso meer slaap nodig dan volwassenen. Hoeveel uren je slaapt, dat kun je makkelijk zelf vaststellen. Goed slapen is meer dan lang in je bed liggen. Jij ligt daar te ronken, maar eigenlijk doe je tegelijkertijd iets heel complex. Doorheen een nacht doorloopt je lichaam een aantal keren een slaapcyclus. Die bestaat uit een viertal fases: sluimeren, lichte slaap, diepe slaap en de REM-fase.

Een goede nachtrust houdt in dat je deze slaapcyclus drie tot vijf keer doorloopt, en dat onder meer je diepe slaapfases niet verstoord worden. Het is namelijk dan dat je lichaam en hersenen als het ware hun batterijen weer volledig opladen. Maar hoe kun je nu weten of je slaap verloopt zoals het moet? Een aantal slimme horloges kan je daarbij helpen. Ze geven je na een nachtje slapen een overzicht van het verloop van je slaapcycli. Zo ontdek je misschien dat je diepe slaap vaak verstoord wordt en kun je naar de oorzaak zoeken en oplossen.

Nog accurater zijn sensors die gericht zijn op slaapanalyse. Bij Withings vind je zo bijvoorbeeld de Sleep Analyzer, een toestel dat op handige wijze vermomd is als een dun kussentje dat onder je matras past. Het houdt vooral je ademhaling in de gaten en kan je waarschuwen voor beginnende apneu. Dat is een veel voorkomend probleem waarbij je ademhaling stokt tijdens de slaap. Dat is niet alleen levensbedreigend, veel lijders schieten kort wakker waardoor hun diepe slaap verstoord raakt.

Het registreren van een hartslag is inmiddels zo makkelijk geworden dat bijna elke smartwatch en fitnesstracker het kan. Je pols wordt belicht en zo kan een sensor je hartslag ‘zien’ in de beweging van je bloedvaten. Deze methode is niet zo nauwkeurig als medische sensors, maar het wordt steeds beter. Je hartslag meten is echter niet voldoende om een medisch probleem te detecteren. Daarvoor heb je een EGC of elektrocardiogram nodig. In het ziekenhuis betekent dat je shirt of topje uittrekken, en een reeks sensors met pleisters bevestigen, in sommige gevallen gevolgd door een stevig fietstochtje op een hometrainer.

Je hoort het, het is niet iets dat je zomaar doet. Daarom is het goed dat er nu ook simpele EGC’s mogelijk worden via smartwatches. Apple was de eerste om dit aan te bieden; inmiddels zijn er nog andere merken. De technologie is er wel, maar een functie zoals deze is te belangrijk om zomaar op de markt te brengen. Het moet worden goedgekeurd en gecheckt door overheden (zoals de FDA in de V.S.). Een slecht functionerende EGC-functie zou immers een hartpatiënt een vals gevoel van veiligheid kunnen geven. Die goedkeuring krijgen duurt even, maar steeds meer producten hebben ze binnen. De Apple Watch kreeg vorig jaar zijn EGC-label voor Europa. Binnenkort zou ook de Samsung Galaxy Watch Active 2 een gelijkaardige EGC-functie ontvangen.

Over luchtkwaliteit is er de laatste jaren veel te doen. Slechte lucht is een probleem, en dan hebben we het niet over bedenkelijke geurtjes die uit de wasmand komen. Vaak gaat het dan over de luchtkwaliteit buiten - door het verkeer. Is de binnenlucht dan wel gezond? Dat is niet gezegd, want in heel wat huizen is de luchtkwaliteit ook niet zo denderend. Ook de luchtvochtigheid, het geluidsniveau rondom je en de temperatuur beïnvloeden je levenscomfort en welzijn. Toch weten veel mensen niet of er een probleem is met een van die variabelen. Gelukkig kan ook hier technologie je helpen. Een toestel als de Netatmo Healthy Home Coach bevat een hele reeks sensors die verschillende parameters van de luchtkwaliteit meten. Luchtproblemen aanpakken, dat doe je dan weer met een luchtreiniger. Onder meer bij Philips en Rowenta vind je apparaten die onzuiverheden uit de lucht van een kamer kunnen filteren. De betere toestellen koppelen daar een stukje intelligentie aan en geven je veel info via een app.